ARTYKUŁ
Rada Bezpieczeństwa Narodów Zjednoczonych po zimnej wojnie
 
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet Warszawski
 
 
Data publikacji: 31-12-2016
 
 
Stosunki Międzynarodowe – International Relations 2016;52(4):221-241
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Rada Bezpieczeństwa NZ przeszła znaczącą ewolucję po zakończeniu zimnej wojny. Objęła ona trzy wymiary: przedmiot działania, instrumenty oraz procedurę. Coraz szerszemu ujmowaniu zagrożeń pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego towarzyszyły zmiany w zakresie środków i metod działania, które znacząco wyszły poza katalog określony w Karcie NZ. Szczególne znaczenie mają nowe kompetencje Rady o charakterze normatywnym oraz quasi-sądowniczym. Rozrost kompetencji Rady Bezpieczeństwa w wymiarze przedmiotowym i operacyjnym pozwala wyciągnąć wniosek o niewątpliwym rozroście „władzy” tego organu, a równocześnie stwarza problem jego legitymizacji. Nie ulega bowiem wątpliwości, że skład Rady, który obejmuje pięciu stałych członków z prawem weta oraz 10 niestałych, wybieranych co 2 lata według zasady sprawiedliwego podziału geograficznego, bez takiego prawa, nie odpowiada obecnemu układowi sił i rozkładowi interesów. Ponadto sama procedura funkcjonowania Rady jako organu zamkniętego przed światem, pozbawionego faktycznie kontroli, pracującego przy braku transparentności podważała jego wiarygodność, tym bardziej że jego decyzje wiążą wszystkie państwa. Podejmowane dotąd próby całościowej zmiany tego stanu nie zakończyły się sukcesem, natomiast skuteczne okazały się działania na rzecz poprawy funkcjonowania Rady, zmniejszenia deficytu demokratycznego, zwiększenia przejrzystości i transparentności oraz włączenia podmiotów trzecich w procesy decyzyjne. Artykuł analizuje ujęcie Rady w Karcie NZ, następnie omawia procesy wzrostu jej aktywności i kompetencji przedmiotowej oraz rozszerzania zakresu i zróżnicowania środków. Podejmuje też kwestię zmiany w zakresie procedury, będące próbą usprawnienia funkcjonowania i „demokratyzacji” tego organu.
ISSN:0209-0961
Journals System - logo
Scroll to top