ARTYKUŁ
Przesłanki i bariery interwencji humanitarnej
na przykładzie Libii (2011) i Syrii (2013)
Więcej
Ukryj
Data publikacji: 30-09-2016
Stosunki Międzynarodowe – International Relations 2016;52(3):155-173
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Artykuł przedstawia prosty model wyjaśniający działanie potencjalnych interwentów w sytuacji poważnych i masowych naruszeń praw człowieka. Za kluczowe
w decyzji o interwencji humanitarnej autor uważa nie kryteria wojny sprawiedliwej,
a perspektywę sukcesu definiowaną jako kompleks uwarunkowań sprzyjających
realizacji humanitarnego skutku przy minimalnych stratach własnych interwenta.
Wskazuje na zależność między stopniem realizacji operacyjnych celów akcji
zbrojnej a prawdopodobieństwem decyzji o podjęciu interwencji humanitarnej. Na
podstawie krytycznego przeglądu literatury przedmiotu oraz historii wymuszania
przestrzegania praw człowieka po 1991 r. identyfikuje następujące warunki składające się na wysokie prawdopodobieństwo sukcesu interwencji humanitarnej:
(a) siła potencjalnego interwenta; (b) strategia reakcji neutralizacji potencjalnego
przeciwnika; (c) możliwości precyzyjnego określenia celów w wymiarze politycznym i humanitarnym; (d) sprzyjające interwentom warunki klimatyczne,
przyrodniczo-geograficzne oraz infrastrukturalne; (e) efektywne wykorzystanie
zasobów logistycznych interwenta; (f) determinacja interwenta w realizacji celu;
(g) czytelna sytuacja polityczna rozumiana jako istnienie skonsolidowanej opozycji
wobec centrum władzy będącego naruszycielem praw człowieka; (h) zakres powiązań prawnomiędzynarodowych i politycznych państwa-przedmiotu interwencji;
(i) legitymizacja działań interwenta; (j) spójność interwenta. Analizując powyższe
warunki na przykładzie sytuacji w Libii (2011) oraz Syrii (2013), proponuje wyjaśnienie decyzji o interwencji w przypadku Libii oraz braku decyzji o interwencji
w przypadku Syrii. Wśród warunków perspektywy sukcesu za szczególnie istotne
należy uznać funkcjonowanie lokalnego sojusznika potencjalnego interwenta, opozycyjnego wobec naruszyciela praw człowieka i mającego potencjał do skutecznego
działania polityczno-militarnego przy wsparciu ze strony interwenta.