ARTYKUŁ
Francja w stosunkach międzynarodowych.
Mocarstwo europejskie czy globalne?
Więcej
Ukryj
Data publikacji: 31-03-2016
Stosunki Międzynarodowe – International Relations 2016;52(1):51-73
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Mocarstwowość jako kategoria w teorii stosunków międzynarodowych była przedmiotem analizy wielu badaczy, również we Francji. Do gry o potęgę, rzucając
wyzwanie państwom, włączyli się liczni niepaństwowi aktorzy stosunków międzynarodowych. Francja wyszła z II wojny światowej z poczuciem upokorzenia.
De Gaulle uważał odbudowę wizerunku kraju jako mocarstwa za swoją misję.
Lata jego prezydentury (1958–1969) to apogeum mocarstwowej polityki Francji.
Poza członkostwem w Radzie Bezpieczeństwa ONZ jego podstawę stanowiły:
potencjał jądrowy, kontestowanie przywódczej roli USA w świecie, traktat elizejski z RFN, polityka wschodnia oraz wycofanie Francji z wojskowej struktury
Sojuszu w 1966 r. z jednoczesnym pozostaniem w samym NATO. Upadek ZSRR
zasadniczo zmienił sytuację Francji jako mocarstwa. Paryż nie mógł dalej stwarzać
pozorów, że prowadzi politykę równego dystansu między blokami. Elity francuskie uważały jednak, że Francja jest ciągle mocarstwem. Swoje cele realizowała
w strukturach wielostronnych. Próbowała też odgrywać rolę pośrednika między
Zachodem i światem islamu. Wraz z Rosją i Chinami opowiada się za światem
wielobiegunowym. Jest piątym mocarstwem pod względem globalnego PKB,
piątym światowym importerem i szóstym światowym eksporterem. Należy do
krajów najbardziej otwartych na inwestycje zagraniczne. Armia francuska jest
pod względem liczbowym trzecia w NATO. Często podejmuje interwencje za granicą. W latach 2008–2012 Francja była czwartym światowym eksporterem broni.
W swojej polityce wpływu wykorzystuje także swoją kulturę i język. Ma drugą
w świecie sieć misji dyplomatycznych. Obszarem szczególnego zainteresowania
Francji jest region Morza Śródziemnego i Afryka. Francuzi pogodzili się z tym, że
nie odgrywają w stosunkach międzynarodowych takiej roli jak USA, Chiny, Rosja
czy nawet Niemcy, ale dysponują atutami, które pozwalają im być mocarstwem
europejskim o ambicjach globalnych.