Mijające stulecie polskiej niepodległości pokazuje jej silne uzależnienie od uwarunkowań międzynarodowych. Jest ono nieporównanie silniejsze niż w przypadku większości państw europejskich. Korzystna koniunktura międzynarodowa umożliwiła Polakom odzyskanie niepodległości (przy proporcjonalnie niewielkim wkładzie własnym), jej załamanie zaś – pomimo silnego oporu Polski – pozbawiło nas niepodległości. W drugiej fazie tego stulecia – czasie zimnej wojny – Polska była formalnie niepodległa, istniała jako podmiot prawa międzynarodowego, lecz jej suwerenność była silnie ograniczona, a na początku tej fazy wręcz żadna. Zarazem, w odróżnieniu od okresu międzywojennego – II RP, Polska za żelazną kurtyną, czyli PRL, miała zagwarantowane bezpieczeństwo przez hegemona systemu, w którym odgrywała rolę zakładnika pokoju. Ewentualna wojna mogła niewyobrażalnie zniszczyć nasz kraj. Bezpieczną niepodległość, a także faktyczną suwerenność Polska uzyskała dopiero po upadku bloku komunistycznego i podziału Europy. Stało się to w czasach narodzin i krótkotrwałej ekspansji liberalnego porządku międzynarodowego – trzecia faza tego stulecia. Polska stała się częścią Zachodu w sensie ustrojowym, geopolitycznym i instytucjonalnym. W tym czasie, 1990–2015, doszło do imponującego rozwoju Polski we wszystkich dziedzinach życia, choć – jak to jest nieuniknione w fazie potransformacyjnego wzrostu – był to rozwój nierównomierny. Jednak całościowo było to jedno z najlepszych ćwierćwieczy w całej historii Polski od 966 r. (według kryteriów pokoju z sąsiadami, pokoju wewnętrznego, wzrostu gospodarczego oraz cywilizacyjnego – długość życia, wskaźnik wykształcenia itp.). Z doświadczeń tego stulenia wynikają klarowne wnioski dla polskiej klasy politycznej odnośnie do polityki zagranicznej.