ARTYKUŁ
Dyskursywne ujęcie tożsamości państwa
w stosunkach międzynarodowych
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Data publikacji: 31-03-2019
Stosunki Międzynarodowe – International Relations 2019;55(1):109-130
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Zagadnienie tożsamości państwowych uczestników relacji międzynarodowych od
lat 80. XX w. zaczyna powracać do naukowej refleksji na temat stosunków międzynarodowych dzięki zmianom, jakie do nauki o stosunkach międzynarodowych
wnosi konstruktywizm1
. Oferowana przez niego optyka wymiaru ontologicznego
rzeczywistości międzynarodowej pozwala na analizę takich zagadnień, jak m.in.:
tożsamość, dyskurs, normy czy wartości w przestrzeni międzynarodowej, które
pozostawały dotychczas na marginesie refleksji teoretycznej paradygmatów głównego nurtu, takich jak neorealizm czy neoliberalizm.
Za sprawą tzw. zwrotu konstruktywistycznego tożsamość staje się jednym
z istotniejszych zagadnień, przez którego pryzmat analizowana jest rzeczywsitość
międzynarodowa. Wielość jednak konstruktywistycznych interpretacji rzeczywistości międzynarodowej, wyrażająca się w istnieniu kilku jego odmian (w artykule
przyjęto dwójpodział na konstruktywizm tradycyjny oraz krytyczny) jest źródłem
wielorakich interpretacji fenomenu tożsamości państwa w ramach tego paradygmatu.
Owa wielość jest zarazem źródłem konstruktywistycznych problemów z kategorią
tożsamości: sposobem badania i wyjaśniania, jak również niejednoznacznością na
gruncie definicyjnym.
Warte zwrócenia uwagi badawczej jest ujęcie dyskursywne tożsamości oferowane przez badaczy reprezentujących konstruktywizm krytyczny, nawiązujący
w tym aspekcie do dorobku poststrukturalistycznej tradycji badań językowych. Tutaj
tożsamość państwa jawi się jako fenomen nietrwały, procesualny i kontekstualny,
uzgadniany oraz kształtowany za pomocą języka. Takie ujęcie tożsamości państwa
jest wyzwaniem dla osadzonych w tradycji pozytywistycznej czy behawioralnej
paradygmatów nauki o stosunkach międzynarodowych.