ARTYKUŁ
Arabia Saudyjska i Iran –
wybrane aspekty mocarstwowości
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Data publikacji: 30-06-2019
Stosunki Międzynarodowe – International Relations 2019;55(2):43-59
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Celem artykułu jest przeanalizowanie potencjałów mocarstwowych Arabii Sau -
dyjskiej i Iranu. Analiza ukierunkowana jest na znalezienie odpowiedzi na następujące pytanie badawcze: które z państw toczących tzw. nową zimną wojnę na
Bliskim Wschodzie – Arabia Saudyjska czy Iran – w większym stopniu wypełnia
kryteria kwalifikujące je jako mocarstwo? Skonstruowana na podstawie pytania
badawczego hipoteza zakłada, iż w przypadku zestawienia potencjałów mocarstwowych Arabii Saudyjskiej i Iranu to Rijad jawi się jako aktor silniejszy, a tym
samym bardziej zdolny do odgrywania roli regionalnego lidera. W celu weryfikacji
hipotezy badawczej wykorzystano kryteria mocarstwowości sformułowane przez
A. Włodkowską: miernik populacyjno-demograficzny, terytorialny (geopolityczny),
ekonomiczno-technologiczny oraz militarny.
Przełożenie wyników analizy na wartości liczbowe pozwoliło na pozytywną
weryfikację hipotezy badawczej. Porównanie bieżących potencjałów mocarstwowych Rijadu i Teheranu, a także uwzględnienie trendów ich ewolucji prowadzi do
wniosku, że Arabia Saudyjska przewyższa rywala potencjałem predestynującym do
roli mocarstwa regionalnego. Królestwo jest nie tylko największym i najbardziej
ekonomicznie rozwiniętym państwem regionu, ale i podmiotem charakteryzującym
się korzystnymi i perspektywicznymi wskaźnikami demograficzno-ekonomicznymi,
przeznaczającym najwięcej spośród aktorów bliskowschodnich na modernizację
i rozbudowę armii.